Scuabann an Iomanaíocht Shóisialta ar fud Uladh

I gcroílár Chúige Uladh, tá gníomh ar leith ar siúl, nach bhfuil baint aige le haois, ábaltacht scile nó cúlra – iománaíocht shóisialta ab í.

Tugann Ciarán Mac Cearáin, duine mór le rá i bpobal na hiomána, léargas ar an nós seo atá ag dul ó neart go neart agus atá ag cur le hathbheochan clubanna agus pobail araon.

Is é Mac Cearáin, iar-imreoir a glacadh le feidhmeannach den chlub Na Magha mar oifigeach faoi aois, atá ag cuir an iománaíocht shóisialta chun tosaigh, ag tabhairt deis tearmann dóibh siúd a mothaíonn fágtha go leataobh leis an saol iománaíocht traidisiúnta. ‘Thosaigh sé amach trí bliana ó shin, is deis é do dhaoine nach bhfuil ag imirt níos mó páirt a ghlacadh sa chluiche corr,’ a mhíníonn Mc Cearáin.

‘Is meascán maith é, d'iar-imreoirí, daoine nua don iomáint agus iad siúd atá as an lúb ar feadh tamaill, is rud maith é, ciallaíonn sé go bhfuil tuismitheoirí ag glacadh páirte, meascadh rathúil é idir na grúpaí sa chlub.’
Tá fás as éadan tagtha ar an coincheap, a thosaigh ar dtús le cúigear rannpháirtithe umhal i Clóidigh. Ba tionscain smaointe é ceoltóir Pól Mac Bradaigh, chun na meáin shóisialta a úsaid, as a d'eascair bunú go leor grúpaí iománaíocht sóisialta ar fud Chúige Uladh.

‘Caithfidh go bhfuil thart fá 10 ngrúpa iománaíocht sóisialta i gCúige Uladh anois,’ a dhearbhaíonn Mac Cearáin, ag cur béime ar chumhacht na n-ardán digiteach chun rannpháirtíocht an phobail a chothú.

Is é an rud a leagann an iomáint shóisialta as a chéile ná a nádúr ionchuimsitheach. Tagann rannpháirtithe, idir tosaitheoirí agus imreoirí a bhfuil taithí acu, le chéile i halla Seán Ó Dubhláingach oíche Aoine ar a 8 a chlog le linn shéasúr an gheimhridh agus ar pháirc Na Magha i rith an tSamhraidh, ag léiriú spiorad na comrádaíocht agus an spóirt. Dúirt Mac Cearáin, ‘60 anois sa ghrúpa WhatsApp.

Bíonn ag súil le rud iontach gach Aoine. Tá sé go hiontach don tsláinte fhisiciúil, don spraoi ach don aclaíocht ag an am céanna.’

Ní bhíonn san iomáint shóisialta ach gníomhaíocht choirp áfach; mar lámh tharrthála a fheidhmíonn sé don d'fholláine mheabhrach agus do aontacht an phobail.

Déanann Mac Cearáin machnamh ar an tionchar mór bainte leis: ‘Do dhaoine a chaill a bhféinmhuinín agus do dhaoine a chríochnaigh le club, ní chailleann siad amach ar an gcraic, seo an dara seans, lán de chomhrá, craic agus daoine le dul i teagmháil leo.’

Ní hamháin go gcothaíonn an athbheochan suime san iomáint sláinte dhearfach fhisiciúil agus mheabhrach ach neartaíonn sé ceangail chultúrtha freisin.

Cuireann Mac Cearáin béim ar an iomáint mar ghné clasaiceach d'fhéiniúlacht na hÉireann, in aice leis an teanga agus leis an gceol. ‘Aontas an-láidir leis an Éireannachas,’ a dúirt sé, agus béim á leagan aige ar an ról lárnach atá ag Cumann Lúthchleas Gael i gcaomhnú agus buanú oidhreacht na hÉireann.

Ard-glórach é rath na hiomáint sóisialta go mór faoina ábaltacht nasc ó ghlúin go glúin agus ón tsochaí a dhruidim. Tá athbheochan le feiceáil ag gclubanna ar nós Na Magha, Baile Stíl agus Doire Cholmcille, agus páistí ag cothú geansaithe Doire agus teaghlaigh ag cothú cairdis bhuana.

Cuireann sé iontas ar Mac Cearáin leis an gclaochlú, ag rá, ‘Dá ndéarfá sin liom 10 mbliana ó shin, cheapfainn go raibh tú cineál as do mheabhair. Is amanna spreagúil é’

Is siombail níos mó ná gníomhaíocht caitheamh aimsire amháin í, de réir mar a leanann an iomáint shóisialta ag dul chun cinn go seoigh; léiríonn sé teacht aniar agus saibhreas cultúrtha phobail Uladh.

I bhfocail Mac Cearáin, ‘Is meascán maith í, le leagan amach agus spraoi.’ Gan dabht, tá an iomáint shóisialta ina seasamh mar léiriú ar spiorad buan na gcluichí Gaelacha. Beidh mé ag dul chun triail a bhaint as fiú!

Más mian leat teagmháil a dhéanamh le Míċeál-Piaras seol ríomhphost chuig: moceallaigh01@stmarys-belfast.ac.uk.