Jim Gavin le linn dó a bheith ina Chathaoirleach ar Choiste Athbhreithnithe Peile CLG | Grianghraf le Piaras Ó Mídheach/Sportsfile
D’fhéadfaí Jim Gavin de chuid Fhianna Fáil a thoghadh ina Uachtarán ar Éirinn go teicniúil fós, in ainneoin gur tharraing sé siar a iarrthóireacht.
Ní féidir le Gavin tarraingt siar ón toghchán go hoifigiúil, ós rud é gur rieadh an rialú ar ainmniúcháin ar an 24 Meán Fómhair.
Deir Alt 30 d’Acht Toghcháin Uachtaránachta 1993 gur féidir le duine a n-iarrthóireacht a tharraingt siar sula mbeidh an rialú ar ainmniúcháin críochnaithe, ach ní ina dhiaidh sin.
Mar thoradh air sin, beidh ainm Gavin fós le feiceáil ar an bpáipéar ballóide ar lá an toghcháin, atá socraithe don Aoine, an 24 Deireadh Fómhair.
Dá bhrí sin, is féidir le vótálaithe Gavin a mharcáil mar a n-iarrthóir is fearr leo.
LÉIGH AR AGHAIDH: PICTIÚIRÍ: Ó theach comhairle go Teach na Bliana - Taobh istigh de theach iontach ar fiú fhortún é
Má fhaigheann duine de na hiarrthóirí eile, eadhon Heather Humphreys (FG) agus Catherine Connolly (IND), os cionn 50 faoin gcéad den vóta, déanfar an toghchán a chinneadh ar an gcéad chomhaireamh.
Mar sin féin, má bhíonn sé níos gaire ná sin, is dócha go gcuirfear Gavin as an áireamh ar an gcéad chomhaireamh agus go n-aistreofar a vótaí mar is gnách faoin gcóras vótaí inaistrithe aonair.
Ós rud é gur tharraing sé siar go poiblí ón rás agus nach bhfuil sé i mbun feachtais a thuilleadh, is cosúil nach dócha go bhfaighidh Gavin mórán vótaí céad, dara nó tríú rogha.
Is dócha go ndíspreagfar vótálaithe ó aon uimhir a mharcáil in aice le hainm Gavin ar fad.
Mar sin féin, sa chás nach dócha go bhfaighidh Gavin an líon is mó vótaí faoin gcóras STV, toghfaí ina Uachtarán ar Éirinn é.
Ach cad a tharlódh sa chás hipitéiseach seo? Bheadh súil ag formhór na ndaoine go n-éireodh Gavin as an bpost láithreach, i bhfianaise na gceisteanna a thiocfadh chun cinn maidir le dlisteanacht a iarrthóireachta.
Deir Airteagal 12 de Bhunreacht na hÉireann: ‘Féadfaidh an tUachtarán éirí as oifig le scríbhinn faoina láimh dírithe chuig an gComhairle Stáit.’
Mar sin féin, ní bheadh Gavin in ann éirí as go dtí go n-inseofaí go hoifigiúil é mar uachtarán.
Tar éis toghcháin uachtaránachta, ní hUachtarán oifigiúil an t-iarrthóir buacach go dtí go ndéanfaidh siad an dearbhú uachtaránachta.
Dá bhrí sin, sa chás hipitéiseach seo, d'fhanfadh an tUachtarán Michael D Higgins in oifig sna laethanta i ndiaidh an toghcháin, agus Gavin ainmnithe mar uachtarán tofa.
Ní mór an searmanas insealbhaithe a bheith ar siúl tráth nach déanaí ná an lá tar éis dheireadh théarma an uachtaráin atá ag imeacht, arb é an 12 Samhain sa chás seo é.
Cé nár tharla riamh gur dhiúltaigh an t-uachtarán tofa glacadh leis an oifig, réamh-mheasann an bunreacht é trí na forálacha folúntais in Airteagal 12.10.
Mura ndéanann an duine a thoghtar an dearbhú nó mura ndéanann sé/sí an dearbhú, ní théann siad isteach san oifig choíche.
Sa chás sin, d'fhanfadh oifig an uachtaráin folamh, agus ghníomhódh an Coimisiún Uachtaránachta mar uachtarán láithreach.
Ansin, faoi Airteagal 12.10.6, ní mór toghchán nua a reáchtáil laistigh de 60 lá ón bhfolúntas.
Mar sin, sa chás nach dócha go dtoghfar Gavin ina uachtarán, is dócha go ndiúltódh sé an dearbhú uachtaránachta a dhéanamh.
Chríochnódh Michael D Higgins a théarma mar a bhí sceidealaithe ar an 11 Samhain agus ghlacfadh an Coimisiún Uachtaránachta ról an uachtaráin go dtí go reáchtálfaí toghchán eile.
Eagrófaí toghchán nua, agus tréimhsí ainmniúcháin, ballóidí, srl., le reáchtáil laistigh de 60 lá.
Le linn an eatraimh sin, shíneodh an coimisiún reachtaíocht, cheapfadh sé breithiúna, ghlacfadh sé le gnó an rialtais agus ghníomhódh sé ar chomhairle an rialtais.
Dhéanfaí an t-iarrthóir rathúil sa toghchán sin a insealbhú agus ghlacfadh sé an uachtaránacht, ag teacht in áit an choimisiúin.
Subscribe or register today to discover more from DonegalLive.ie
Buy the e-paper of the Donegal Democrat, Donegal People's Press, Donegal Post and Inish Times here for instant access to Donegal's premier news titles.
Keep up with the latest news from Donegal with our daily newsletter featuring the most important stories of the day delivered to your inbox every evening at 5pm.